afl 11 Winterse uitdagingen

In this podcast, the speaker discusses the sensory struggles that children and adults can experience during the winter. They talk about challenges with outdoor winter activities such as sledding and skating, and provide tips for making these activities more enjoyable for individuals who are sensitive to certain sensory stimuli. The speaker also mentions the difficulties with winter clothing and dry skin, and suggests ways to mitigate these issues. Lastly, they discuss how individuals can have different sensitivities to cold and warmth, and offer strategies for managing temperature-related discomfort. Hallo. Leuk dat je luistert naar deze podcast, waarin ik je meeneem in de wondere wereld van zenuwstelsel, zenuwtuigen, prikkels, zenuwbanen, synapse, over- en onderprikkeling en dat allemaal over water met de pittige zout die ouderstraf noemt. Ik ben Lien, doula, draagconsultante, maar bovenal ergotherapeut van het hart, intuïtie en wetenschap. Ik ben happily married met Tom, de mannen van drie jongens en dat waren levenslange leerders. En al die kennis wil ik graag met jullie delen. Welkom bij Prikkels en Dragen de podcast. Hallo, welkom terug bij de podcast. Ik heb even getwijfeld of ik dit onderwerp nog zou behandelen, omdat het ten slotte al begin februari is en de winter eigenlijk al bijna gepasseerd is. Maar langs de andere kant, in februari kan het echt nog wel serieus sneeuwen en koud zijn, dus heb ik besloten om het toch nog maar te brengen voor jullie. Vandaag wil ik je vertellen over zentuigelijke worstelingen tijdens de winter. De winter, ja, hij is er nu eenmaal. Heel vaak, voor veel kinderen toch, is dat een tijd dat ze kunnen buitenspelen. Maar dat het ook gezellig is binnenhuis, dat er herinneringen gecreëerd worden. Allemaal feestdagen, koekjes pakken. Ik weet niet wat jullie allemaal doen in de winter. Hier is dat ook gewoon film namiddag met popcorn, kan zeker ook. Nu, al die indrukken, al die activiteiten, die brengen natuurlijk ook wel een hele recente zentuigelijke indrukken met zich mee, die dat er in de zomer niet zijn. Ik wil jullie dus meenemen in een aantal uitdagingen, die kinderen, of jij ook als volwassene kan ondervinden in de winter. Goed, we gaan beginnen met uitdaging 1. Outdoor winterse activiteiten. Sleeën, schaatsen, spelen in de sneeuw, dat zijn over het algemeen fantastisch leuke activiteiten voor kinderen, en al zeker voor zoekers. Omdat die activiteiten heel tactile zijn, vestibulair, dus naar evenwicht toe, een heel groot input geven, maar ook per perceptief heel veel input geven. Kinderen die het dan weer meer gevoelig zijn, of die wat last hebben met hun prikkels te onderscheiden van elkaar, die vinden deze activiteiten vaak helemaal niet leuk. Pro-perceptieve en tactile vermijders, die hebben last vaak van de koude wind, die vinden het ook gewoon niet leuk als het koud is buiten. Soms zijn de bewegingen ook te snel, als je aan het sleeën bent, je gaat bergaf, dat gaat heel rap soms. Vaak vinden pro-perceptieve en tactile vermijders dat ook gewoon niet zo tof. We weten allemaal dat als je buiten kijkt als het sneeuw dat het licht veel feller is, dat er dus ook veel meer visuele input is. Sneeuw schittert, blijft ook langer fel. Visuele vermijders, die kunnen daar toch echt wel last van hebben, dus daar moet je ook wel rekening mee houden. Mensen met een vestibulair pro-perceptieve of visuele verwerkingstoornis, als hun modulatie niet goed zit, bij andere woorden, die kunnen wel moeite hebben met het lopen op sneeuw of ijs. Het is moeilijk om blij te blijven rechtstaan als je niet zo heel goed voelt hoe dat je lichaam zich beweegt. Dus tips en tricks. Soms is het nodig om een beetje meer nabijheid te geven, om kinderen die zich niet veilig te voelen aan de hand te houden en eerst samen een keer op verkenning te gaan, op ontdekking te gaan. Loop samen door de sneeuw of op het ijs. Trek eerst een keer langzaam de slee door de tuin in plaats van direct te zeggen van Allee, ga maar ze, viehoep ergens af. Toon hoe je sneeuwballen maakt en help niet keer. Wat dat ook kan helpen is om wanden aan te doen voor de warmte en daarover dan plastic zakjes te trekken, zodanig dat hun handen niet nat worden, want dat actiel weer veel minder input is. Nieuwe activiteiten kan je ook gewoon thuis eerst eventjes oefenen. Doe vier sokken aan en schaats door de living bijvoorbeeld. Je kunt ook proberen om een keer een sneeuwballengevecht te doen met opgerolde sokken, zodanig dat ze weten van Ah ja, dat zijn vliegende ballen, ik moet daarop letten en dat gaat mij raken. Ik weet dat dat op mijn lichaam gaat komen, want dat is de bedoeling van het spel. Doe dat eerst met iets zachts en warm en pas dan met een sneeuwbal. Vertel wat je gaat doen buiten en splits de activiteiten op. Dus zeg niet kom we gaan buiten spelen, maar zeg we gaan eerst op de slee, dan gaan we een sneeuwman maken en een sneeuwman maken dat doe je zo zo en zo en dan als er nog tijd is dan doen we een sneeuwbalgevecht. Dus maak het voor hen begrijpbaar. Het is niet gewoon kom aan in de sneeuw spelen, nee maak het echt, deel het op in stapjes. Dat gaan we doen, dan dat, dan dat. Heb je een zoekertje in huis, houd er dan rekening mee dat activiteiten zoals sleden, skieren en schaatsen, dat zij zo wel een keer wat onveilige dingen zouden willen proberen en dat is niet omdat ze dan weten dat dat onveilig is, maar dat is puur dat zoekgedrag. Dus hou daar rekening mee. Probeer ook een keer te denken van oké hij doet dat nu of zij doet dat nu, wat heeft ze nodig van mij, kunnen we dat eventueel opvangen zodanig dat de activiteit wel veilig blijft. Heb je een kindje of een volwassenen in huis die visueel vermijdend is, draag dan een zonnebril buiten of een hoed met een klep, een pet zodanig dat de sneeuw, dat de schittering van de sneeuw verminderd wordt. Uitdaging 2. Winterkleren en een droge huid. Zelfs kinderen zonder wintergelijke problemen die kunnen worstelen met winterkledij. Voor stracteerde vermijders kan het net volledig overweldigend zijn om in die winterkledij te stappen. Een extra trui die jeukt, laarzen of schoenen die zwaarder zijn dan dat ze gewoon zijn, jassen die dikker zijn en die ook zo wat beperken in bewegingsvrijheid. Handschoenen, wat de meeste kinderen ook al niet vaak aandoen, dikke handschoenen waardoor ze hun handen minder goed kunnen bewegen. Een huid reageert ook op koude, die droogt uit, die wordt een beetje geïrriteerd en dat kan beginnen pijn doen. Als je dan in combinatie hebt met een kindje of een volwassenen die dat geuren vermijdt, die olfactorisch vermijdend is, dan kunnen ze soms wel last hebben met bepaalde lotions of huidverzorgingsproducten aan te brengen, want die willen dat gewoon niet. Dat voelt raar, dat stinkt, ik wil dat niet. Aan de andere kant, als je dan iemand in huis hebt die tactiel verkeerd reguleert of die tactiel dingen niet opmerkt of die naar interoceptie, dus naar het gevoel binnen hun lichaam dingen niet opmerkt, dan kunnen we wel hebben dat zij gebarsten en bloenende huid gewoon niet opmerken. Dus als zij ineens avonds thuiskomen dat er kloven zitten in hun lippen en dat ze dat gewoon niet gemerkt hebben. Ook bij hen zijn er een aantal tips en tricks. Vermijd kleding die gemaakt is. Vermijd kleding die te dik is. Ga dan eerder voor een kwalitatiever dunne bestof die wel voldoende isoleert, maar die niet zo heel omvangrijk is. De Michelin jassen van vroeger, dat liever niet. Vermijd ook krassende materialen, materialen die kunnen geuken op de huid zoals de wol. Blijf bij zachte comfortabele lagen van vlies, katoen, flannel, zijden en vergeet zeker niet om de etiketjes van achter de ruit te knippen. Laat je kind elk stuk buitenkledij voldoende passen en goedkeuren. Jassen, mutsen, handschoenen, al wat je kunt vinden. Als je kunt, komen dan extra's van de kleinere items van de buitenuitrusting dat ze goed gekeurd hebben, zodanig dat je altijd reserve hebt. Als je dan daar het kledingstuk net is, wat ze verdragen en je geraakt het kwijt, ja dan sta je daar. Kijk een keer of er alternatieve zijn voor ongemakkelijke items. Experimenteer met oorverwarmers bijvoorbeeld in plaats van mutsen. Met handverwarmers in plaats van handschoenen. Probeer om naast het bad iets antioon aan te brengen en dan nog liefst geurloos natuurlijk iets wat snel intrekt. Soms kan het ook helpen om naar iets anders te gaan, bijvoorbeeld kokosolie of iets aloe vera gel, een andere textuur dat er misschien wel verdragen wordt. Probeer ook om gehydrateerd te blijven door in heel de dag. Dat kan door gewoon water uiteraard, maar misschien is wat extra fruit ook wel handiger als je kind geen water wil drinken. Of probeer fruitschijfjes in het water te doen, iets van grenadinnen, dat is tegenwoordig ook in alle smaakjes, maar probeer ervoor te zorgen dat je kindje genoeg water drinkt. We zitten al aan de derde uitdaging. Gevoeligheid voor koude en warmte. Niet iedereen ervaart al die sensaties van de winter op dezelfde manier. Tactiele vermijders, die kunnen ondraaglijke kouden voelen tijdens het buitenspelen of onaangenaam warm in bepaalde soorten kleren. Aan de andere kant kunnen tactile zoekers wel en weer net graag buitenspelen op koude dagen, sneeuw in hun blote handen houden of extreem warme douches nemen. Ten slotte kunnen mensen met een tactile discriminatiestoornis, dus een andere tactile regulatie, en een interoceptie probleem, een andere verwerking van al die interne brukkels, helemaal geen extreme temperaturen voelen. Er worden ze net heel veel paardijn voor bevlezing en oververhitting. Dus dat is dan iets waar je als ouder net weer aandacht voor moet hebben. De trucjes. Neem regelmatig een keer contact met je kind, vooral tijdens het buitenspelen. Vraag aandacht en zorg ervoor dat ze niet oververhit worden of te koud krijgen. We kennen allemaal de typische truc, hand op het voorhoofd, maar wat eigenlijk een betere indicatie is, is hand in de nek. Dat is zo het deeltje dat net voldoende verlucht wordt en toch lekker warm zit. Als een kindje daar koud voelt of net heel warm voelt, dan is er een, dat is een teken om iets te gaan aanpassen. Het kan ook helpen om de kindje vooraan te laten wennen aan die koude temperatuur. Meelsensorgerse bakken kan je helpen om te wennen aan de textuur en koude van ijs en sneeuw. Een heel gemakkelijke manier om sneeuw textuur te gaan imiteren, is gewoon bloem en daar doe je een klein beetje badolie in. Gewoon baby badolie. Dat ga je heel goed mengen en je gaat zien dat dat bij elkaar begint te plakken, zoals sneeuw. Zet dat in de koelkast voor koude of gewoon op kamertemperatuur als het puur gaat over het wennen aan de textuur van sneeuw. Is het kindje iemand die graag buiten speelt als het heel koud is, dan is het misschien de moeite om een tijdslimiet in te zetten om ervoor te zorgen dat ze niet te koud geraken. Dan heb je de typische timetimers of je hebt ook appjes, gratis appjes dat je kan downloaden op je telefoon, die eigenlijk hetzelfde eruit zien. Merk je toch of geef je kind aan dat het door en door koud is. Probeer dan om het in een warm bad te krijgen of een lauw bad om te beginnen waar je dan telkens wat warm water bij doet. Handdoeken of kleding in de droger op te warmen voordat je het aandoet of iets warm te drinken, warm chocolademelk of thee. Uitdaging 4. Voeding. Want ja, ook in de winter verandert ons voedingspatroon. Dingen dat wij eten in de zomer zijn in de winter ofwel niet meer te verkrijgen of gewoon heel duur. Dus we passen onze voeding aan. Heel vaak zijn dat dan door de meer textuurmaaltijden, stoofschotels, meer soep, misschien iets in de slow cooker, maar dus heel veel verschillende texturen en smaken bij elkaar in één gerecht en op één bord. Ook al zitten de groente en fruit die buiten seizoen zijn, die kunnen ook anders smaken of een andere textuur hebben dan in de zomer, omdat die op een andere manier gekweekt zijn. Al die veranderingen kunnen ervoor zorgen dat smaakvermijders of tactiele vermijders last gaan hebben met hun voeding. Het proeft niet zoals het anders proeft en het is niet normaal en dus eet ik het niet. Daarnaast, naast het worstelen met nieuwe voeding, kunnen ook olfactorische vermijders, dus vermijders die last hebben van geur, ineens heel hard beginnen reageren op de geur van het schoonmaken, van het koken en alle andere huishoudelijke geuren, waarbij ze misschien niet opletten als de ramen open zijn. Maar in de winter verluchten wij minder en blijven die geuren dus veel meer hangen in huis. Wat kan je daar nu allemaal aan doen? Introduceren nieuwe voedingsmiddelen heel langzaam. Neem stapjes. Zorg voor veilige voeding op het bord en introduceer één nieuw item. Dat wil wel zeggen dat je daar op tijd in moet beginnen. Dus dat is al begin oktober een keer een stukje knolselder mee op het bord of toch al een keer een stoofpotje maken, je kunt dat dan invriezen. Maar dat er al zo'n klein beetje van een nieuwe voeding, een nieuw voedingsmiddel op het bord ligt zodanig dat ze daar gelijkmatig aan kunnen wennen. Vraag je kinderen wat ze willen eten. Ga daar ook over in gesprek. Niet alles kan natuurlijk. Ze kunnen niet elke dag lasagne eten of elke dag pizza eten. Maar ga in gesprek en laat ze misschien wel een keer kiezen van oké wat wil jij vandaag eten of wat wil jij volgende week eten. Laat ze ook kennismaken met die nieuwe geuren, met die nieuwe texturen, zonder dat ze echt moeten troven. Het is echt gewoon even bekennen. Hoe voelt dat hier? Hoe riep dat hier? Als ik daar een stukje van knabbel, hoe voelt dat in mijn mond? Zoals ik daar juist al zei, probeer er altijd voor te zorgen dat er iets van veilig, veilige voeding op het bord ligt. Een stukje dat ze kennen, dat niet nieuw is. Dat ze gewoon ook weten van oké, dat voelt zo of dat proeft zo. Al is dat een cracker of een handje cornflakes. Eender wel, maar zorg dat er iets van bekende voeding op het bord ligt. Ben je er ook bewust van dat alle geuren wat meer blijven hangen in huis? Wij merken dat heel vaak niet op, maar die geuren blijven door verluchting en doordat we gewoon minder de deuren en de ramen openzetten, wel meer hangen. Misschien is het een moment om over te stappen naar een geurloos kruisproduct of azijn als wasverzachter in de plaats van robijnen met bosgeur of zoiets. Probeer ook om toch af en toe een keer het raam open te zetten om te verluchten, gewoon om die geuren buiten te krijgen. Uitdaging nummer vijf. Actief blijven. Wat wij allemaal doen is gewoon meer binnen blijven op het moment dat de winter begint. Het is koud, het is nat, het is niet zo leuk buiten. We blijven gewoon gezellig binnen. Vestibulaire zoekers, dus evenwicht en perceptieve zoekers, die kunnen daar een klein beetje aan de tand van worden. Dat is te weinig uitdaging. Die worden daar echt, ja, vervelend van. Dat is gewoon te saai voor hen. Terwijl dat vestibulaire vermijders en perceptieve vermijders net heel teruggetrokken kunnen worden en eigenlijk moeilijk bereikbaar kunnen worden, want voor hen is dat een heel veilige situatie. Het is gewoon gemakkelijk. Ze zitten in de zetel, het is hier gezellig. Laat mij hier rustig, ik ga hier niks doen. Het maakt eigenlijk niet uit of je kind net een zoeker is of een vermijder, maar regelmatig fysieke activiteiten is heel belangrijk. Hoe kunnen we dat nu inbouwen in de dag? Plan gedurende de dag een bepaald tijdstip om jumping jacks te doen, om te stretchen, om kikkerbewegingen te maken, om te lopen op een lijn geplakt met tape op de grond. Eender wat je kan doen om je kindje te laten bewegen. Misschien is er ergens in je huis een plekje dat je kan afbakenen en waar het er wat drukker mag gespeeld worden, waar het er heel mag gespeeld worden. Waar er geen bloempotten op de venstermank staan en waar de tv ook niet in de buurt staat. Waar dat oké is, dat ze springen tegen de muren en eraf op en bij elkaar. Daar kunnen dan bijvoorbeeld heel veel kussens liggen of een hindernissenparcours, een binnenhuistrampoline. Dingen die daar heel activerend zijn. Als je een gezelschapsspelletje wilt spelen, neem dan een keer bewust Twisters of speel een keer de Voorwisselava. Dat zijn ook spelletjes die net heel activerend zijn. Je moet daar je lichaam voor gebruiken. Laat je kind ook helpen met het uitvoeren van huishoudelijke taakjes. Laat ze een keer mee de sneeuw van een oprit halen. Laat ze een keer mee de boodschappen uitladen of de wasgoedweer doen. Dat zijn allemaal dingen die ook weer fysiek activerend zijn. Wat je ook kan inzetten is de manier waarop ze zijn gaan zitten of op wat als ze zitten. Misschien is het net de moeite om je kindje een yogabaal te geven om op te zitten. Of een wiebelkussen. Of gewoon heel simpel loppelplastiek om de stoel. Ieder wat daar op die moment werkt, is allemaal goed. Je kan natuurlijk ook altijd uit huis gaan om te gaan bewegen naar de binnenspeeltuin bijvoorbeeld. Voor de zoekers is dat ideaal. Een keer gaan zwemmen. Gewoon een keer gaan wandelen en gaan springen in de plassen. Of gaan glijbanen glijden in het bod als het geregend heeft. Zorg wel dat ze goed ingepakt zijn. Dat ze ook weer niet koud krijgen, niet nat krijgen. Maar waarom niet? Het is winter en ook de winter heeft leuke dingen om buiten te spelen. Uitdaging 6. Verandering in routine. Wij veranderen allemaal onze routine op het moment dat de winter wordt. We gaan in de weekend minder naar buiten. Onze avondroutine verandert, want ja, we zitten niet een keer buiten op en op met een aperitiefje. Het gaat allemaal veel sneller en het gaat allemaal meer binnen. Die verandering in routine, dat kan moeilijk zijn voor sommige kinderen. Ook omgekeerd. Ook weer de routine van winter naar zomer kan ook heel moeilijk zijn voor sommige kinderen. Kinderen die net een introceptie-regulatie probleem hebben, die kunnen heel moeilijk moeite hebben om te weten van oké, dan moet ik eten, dan moet ik slapen. Wanneer moet ik naar het toilet gaan? Net omdat al die signalen die de wereld uitstuurt naar hen, dat ze zich aan vasthouden. De stand van de zon, de hoeveelheid licht, die zijn allemaal anders. Zo, dat waren de vijf uitdagingen met hun potentiële oplossingen. Dank je wel om te luisteren deze week en tot de volgende. Dag. Dank je wel dat je luisterde naar deze aflevering van Prikkels en Drageren podcast. Vragen of reacties mag je steeds laatst weten via de website www.prikkelsanddrageren.com of via de social. Ken je iemand die baat zou hebben bij het luisteren van de podcast? Deel hem dan weken. Groetjes en tot volgende week.